گونه شناسی ذهنیت های خط مشی گذاران و مجریان درباره مدیریت مواجهه با بدحجابی در ایران: پژوهشی مبتنی بر روش شناسی کیو

در عرصه سیاست گذاری و مدیریت فرهنگی کشور نوعی ساده انگاری در تحلیل مسائل و نابسامانی های موجود در عرصه فرهنگی به خصوص در عرصه عفاف و حجاب به چشم می خورد که اغلب به خاطر بی توجّهی، کم کاری، عدم نگرش بومی به مسائل و عدم به کارگیری روش های تحقیق علمی و ... است. با بررسی دقیق حوزه خط مشی گذاری و اجرای خط مشی های عرصه عفاف و حجاب در کشور متوجه می شویم که ضعف اصلی در عرصه مدیریت مواجهه با بدحجابی در مرحله تحقّق خط مشی هاست. یکی از علل اساسی این مسأله عبارتست از «اختلاف نظر خط مشی گذاران و مجریان عرصه مدیریت مواجهه با بدحجابی». به نظر می رسد این اختلاف نظر ناشی از تکثّر و به هم ریختگی اعتقادی و فکری این مسوولان است. به همین دلیل بهبود خط مشی های عفاف و حجاب بیش و پیش از هر چیز، نیازمند شناخت و گونه شناسی ذهنیت های مختلف خط مشی گذاران و مجریان کشور است؛ لذا هدف اصلی این پژوهش «شناخت و دسته بندی ذهنیت های خط مشی گذاران و مجریان عرصه مدیریت مواجهه با بدحجابی در ایران» است. برای نیل به این هدف از «روش کیو» که روشی آمیخته است بهره بردیم؛ برای تهیه «تالار گفتمان»، بیش از 1100 خبر شامل گفته های 196 نفر از خط مشی گذاران و مجریان از 36 نهاد و سازمان مسوول در عرصه مدیریت مواجهه با بدحجابی را گردآوری و از میان آنها 40 عبارت کیو را که نماینده این «تالار گفتمان» است، استخراج نمودیم. در مرحله «مرتّب سازیِ عبارات کیو»، به «مشارکت کنندگان» که 26 نفر از خط مشی گذاران و مجریانِ سازمان ها و نهادهای مختلفِ مسوول در عرصه مدیریت مواجهه با بدحجابی هستند، مراجعه کردیم؛ در «تحلیل عاملیِ» مرتّب سازی ها، پنج گونه ی ذهنیتی به دست آمد که با عناوین «اجراگرایان»، «خط مشی گرایان»، «نگرش گرایان»، «عامّه گرایان» و «متحیّران» نامگذاری شد. در مرحله «تفسیر گونه های ذهنیتی»، ابتکار پژوهشیِ استخراجِ «عبارات متمایزکننده» و «عبارات توافقی» بر غنای تفسیر افزود که نتیجه ی آن طراحی اشکال شماتیکی است که به نحوی گویا نشان دهنده ی تمایز گونه های ذهنیتی است. در نهایت با استفاده از اطّلاعات به دست آمده از تفسیر گونه های ذهنیتی، راهکارهایی در قالب سه مجموعه توصیه ی «تبیینی- تبلیغی»، «پژوهشی» و «خط مشیی» ارائه گردید تا نهادهای خط مشی گذار و مجری عرصه مدیریت مواجهه با بدحجابی بتوانند به صورت موثّرتری به ترویج امر عفاف و حجاب و جلوگیری از بدحجابی اقدام نمایند.